Amino Asit Suplemanlarının Vücut Bileşimine Etkisi
Anahtar Kelimeler:
Whey proteini, kas kütlesi, protein kalitesi, kuvvet egzersiziÖzet
Bu çalışma, 10 hafta kuvvet antrenmanı yapan, whey p ro te in i tozu kullanan ve kullanmayan bireylerde vücut bileşiminde oluşabilecek değişik lik le rin fa r k lılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür Çalışmaya, yaşları (23.3±3.4 y ıl), beden kütle indeksleri (BKÎ= 2 2 .0 9 ± 1.8 kg/m2) ve fiziksel aktivite düzeyleri (MET= 1.7 m U kg/ dk) benzer, gönüllü 24 erkek birey (13 kişi whey proteini kullanan; protein grubu, 11 kişi kontrol) katılmıştır. Her iki gruba da 10 hafta boyunca kuvvet egzersizi yaptırılmıştır. Protein grubu, günlük diyetine ek olarak; egzersiz yapılan günlerde (3 gün), 70 g/gün, diğer günlerde (4 gün) ise 35 g/giin whey proteini tozu kullanmıştır. Günlük alınan enerji, protein grubunda 2780 ±451 kkal (42.3 kkal/kg) iken, kontrol grubunda 238 8 ±271 k kal (35.1 kkal/kg) ’dır. Protein/enerji oranları protein grubunda 24.04 ±2.10 g / kkal ve kontrol grubunda ise 14.05 ±1.47 g / kkaVdir. Diyetle (protein tozu dahil) alınan protein miktarları; protein grubunda 118.2 ±27.3 g /g iin (2.25 ±0.26 g/kg), kontrol grubunda ise 66.3 ±15.0 g / giin (1.16 ±0.26 g/kg) ’dır. Protein kalitesi de göz önüne alınarak, ayrıntılı hesaplama yapıldığında, alınan gerçek protein değeri, protein grubunda 89.4 ±20.8 g / gün (1.70 ±0.19 g / kg/ gün) ve kontrol grubunda 50.1 ±12.2 g/güne (0.89 ±0.20 g/kg/ gün) düşmektedir. Kas kütlelerindeki başlangıç ve sonuç değerleri arasındaki farklar incelendiğinde, her iki grupta da artış olduğu görülmüştür. Vücut kas kütlesinde protein grubunda 2.3±3.6 kg ve kontrol grubunda da 0.8±0.9 kg artış saptanmıştır. Bireylerin üst orta kol kas alanlarında da, başlangıçtaki değerlere göre son ölçümlerde protein grubunda 8.0 ±5.5 cm2, kontrol grubunda ise 0.9 ±2.5 cm2 artış oluşmuştur. Her iki grupta da kuvvet egzersizine bağlı kas kütlesinde artış olmuştur, ancak protein tozu kullanan grupta kas kütlesinde daha fazla artış gerçekleşmiştir. Bireylerin protein alımları ile iist orta kol kas çevresi (r=0.616) ve kol kas alanları (r= 0.620) arasında pozitif yönde bir ilişki (p<0.001) bulunmuştur. Bu sonuçlar, kuvvet egzersizleriyle beraber protein tozu kullanmanın kas kütlesini artırdığını göstermektedir. Ancak egzersiz yapan bireylerde protein tozu kullanılması düşünüldüğünde; diyetisyen tarafından sporcuların besin tüketimleri, protein/enerji oranı ve protein kalitesi, amino asit skorlaması da göz önüne alınarak, gereksinimleri hesaplanmalıdır. Diyetle yetersiz protein alındığı saptandığında supleman kullanımı önerilebilir. Supleman seçerken, doping testlerinde pozitif sonuç vermeyeceği saptanan, doymuş yağ ve kolesterol içermeyen (yüksek oranda izole) whey proteinleri tercih edilmelidir.