Üniversite Öğrencilerinin Tükettikleri İçecekler ve Tercihlerini Belirleyen Etmenler

Özet

içecekler, vücudun su gereksinmesinin karşılanmasında önemli bir yer tutmaktadırlar. İnsanların tükettikleri içecek miktarı ve çeşidi, gelenekler, alışkanlıklar ve sosyal yaşam koşullarıyla ilişkilidir. Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin tükettikleri içeceklerin türlerini, tüketme sıklıklarını ve tercihlerini etkileyen etmenleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Veriler, cinsiyete göre tabakalı rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen Kayseri Erciyes Üniversitesi öğrencilerine anket uygulanarak elde edilmiştir . Araştırma , 203 (%39.7) kız ve 308 (%60.3) erkek olmak üzere toplam 511 öğrenciyle yapılmış ve öğrencilerin yaş ortalaması 21.0 ± 2.1 y ıl ve beden kitle indeksi (BKİ) 21.9 ± 2.5 kg/m2 ile normal sınırlarda bulunmuştur. Öğrencilerin %53.4’ü en sağlıklı içeceğin su, % 3 1 .9 ’u süt olduğunu diğer bir dey işle %85.3 ile büyük çoğunluğu bu iki içeceği sağlıklı bulduğunu ifade etmiştir. Öğrencilerin % 4 1 .1 ’i katkı maddesi içermemesi, %19.2’si besin değerinin yüksek olması ve %19.0'u hayatın devamını sağlamasından dolayı su ve sütün en sağlıklı içecekler olduğunu belirtmiştir. Öğrencilerin içecek tüketimlerine bakıldığınd a is e ; %100 'ünün su, % 97.4’ünün siyah çay, %92.6 sının ayran, % 8 0 .8 ’iııin süt, % 8 0 .5 ’inin kahve, %61.3 "ünün meyve suyu, %58.5'inin soda ve %50.5'inın kolalı içecekleri tükettikleri ve en az tüketilen içeceğin ise öğrencilerin %24.8’inin tükettiği bitki çayları ve %19 .4 'ünün tükettiği alkollü içecekler olduğu belirlenmiştir. Erkek öğrencilerin kahve, soda ve alkollü içecekleri kızlardan daha fa zla tercih ettikleri saptanmıştır. Öğrencilerin su (%99.1) ve siyah çayı (%88.4) büyük çoğunluğunun her gün, ayran (%41.8), süt (%27.9) ve kahveyi (%27.2) haftada 12 kez tükettiği, alkollü içecekler (%80.6), bitki ça y la rı (%75.1), toz içecekler ve şalgam suyundan oluşan diğer içecekleri (%65.9), kolalı içecekleri (%49.5) ve meyve suyunu (%38.7) hiç tüketmediğ i ve so d a y ı % 4 1 .5 ’inın hiç tü k e tm ed iğ i, %40.6’sının da seyrek tükettiği bulunmuştur. Araştırmamızda öğrencilerin tüketim sıklıklarına göre her gün ortalama 1068 ± 820 mL su ve 432 ± 310 mL siyah çay, haftada 12 kez olmak üzere 192 ± 85 nıL ayran, 176 ± 57 mL süt ve 177 ± 97 mL kahve, en az ise 173 ± 116 mL toz içecekler ile şalgam suyunu tükettikleri saptanmıştır. Erkek öğrenciler su ve siyah çayı kız öğrencilerden daha fazla miktarda tüketmektedir. Tüketen öğrencilerin büyük çoğunluğu (%43.2) alışkanlığı olduğu ve tadını sevdiği için (%36.4) siyah çayı, sağlıklı olduğu için süt, soda ve ayranı (sırasıyla %68.1, %47.5 ve %43.6) tükettiklerini belirtirken, %38.5’i bulunması ve hazırlanmasının zor olması ve pahalı olması gibi nedenlerle bitki çaylarını, %38.1 ’i tadını sevmediği için kolalı içecekleri ve %35.4'ii sağlığa zararlı bulduğu için alkollü içecekleri tüketmediklerini belirtmiştir. Sonuç olarak; öğrenciler günlük enerji ve besin öğeleri gereksinmelerine katkıda bulunan, uygun fiyatta, kaliteli içecekleri tüketmeleri yönünde eğitilmeli ve ülkemizde bu özellikteki içeceklerin üretilmesi ve öğrencilerin sıklıkla bulundukları ortamlarda satışları teşvik edilmelidir.