Parkinson Hastalığı: Beslenme ile İlgili Risk Etmenleri ve Tıbbi Beslenme Tedavisi

Özet

Parkinson hastalığı özellikle 65 yaş üstü bireyleri etkileyen yaygın bir nörodejeneratif hastalıktır. Parkinson hastalığı beyinde dopamin eksikliği sonucu ortaya çıkmakta ve genellikle levodopa ile tedavi edilmektedir. Parkinson hastalığının ortaya çıkmasında oksidatif stres, nörotoksinler, beslenme durumu gibi etmenler yer almaktadır. Çiğneme sorunları, gastrik motilitenin azalması, konstipasyon, dehidratasyon, yutma güçlüğü, aşırı tükrük salgılanması ise Parkinson hastalarında beslenme ile ilgili temel sorunları oluşturmaktadır. Ayrıca ilaç alımının yan etkisi sonucu ağız kuruluğu, bulantı/kusma, iştah kaybı, halsizlik, sinirlilik de hastaların besin alımını olumsuz etkilemektedir. Bu gibi nedenlerle hastalarda istenmeyen ağırlık kaybı sık görülüp, mortalite ve morbiditenin artmasına neden olmaktadır. Parkinson hastalarında konstipasyonun azaltılabilmesi için posa alımının arttırılması, disfaji ve gastrointestinal sorunların önlenebilmesi için hidrasyon dengesinin korunması, ağırlık kaybının engellenebilmesi için yeterli enerji alımının sağlanması beslenme ile ilgili temel hedefleri oluşturmaktadır. Parkinson hastalığının ilerlemesi ile semptomlar daha yaygın görülmekte ve ilacın dozu arttırılmaktadır, bu nedenle de proteinden zengin besinlerin beslenmedeki miktarı ve öğünler arasındaki dağılımı gözden geçirilmelidir. Bu derleme yazının amacı öncelikle Parkinson hastalığı riskinin ortaya çıkmasına neden olan beslenme ile ilgili etmenleri araştırmak ve daha sonra hastalık durumunda uygun tıbbi beslenme tedavisinin önemini açıklamaktır.