Üç Nesil Kadınlarda Obezite ile Beden Algı Durumu ve Zayıflamaya Yönelik Uygulamalar

Özet

Amaç: Bu araştırma, üç nesil kadının obezite ile beden algı durumunun yanı sıra zayıflamaya yönelik uygulamalarını belirlemek amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Bireyler ve Yöntem: Örnekleme, Ankara’da ayrı evlerde yaşayan, gönüllü, yaşları 18-33 yıl arasında değişen 62 genç kadın ile onların anne (38-64 yaş) ve anneanneleri (56-91 yaş) alınmıştır. Bireylerin tanımlayıcı özellikleri (yaş, medeni durum, kiminle yaşadığı vb.), zayıflama diyeti türü-sıklığı ve diyet dışı uygulamaları (laksatif, zayıflama hapı, bitki çayları vb.) anket formuna kaydedilmiş, bazı antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel ve kalça çevresi uzunlukları) alınarak beden kütle indeksi (BKİ/kg/m2) ile bel/kalça oranları hesaplanmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan anneannelerin %37.7’si, annelerin %50.0’si, kızların ise %54.8’i belirli dönemlerde zayıflama diyetleri uyguladıklarını belirtmişlerdir. Anneannelerin çoğunluğu (%56.5) bu diyetleri doktor, anne ve kızların çoğunluğu (%38.7 ve %38.2) ise gazete, dergi ve magazinden elde ettiklerini bildirmişlerdir (p>0.05). Diyete başlama alt yaşının nesiller gençleştikçe düştüğü (sırasıyla 35, 23 ve 12 yıl) izlenmiştir. Zayıflamaya yönelik diyet dışı uygulamalar sorgulandığında, anneannelerin %75.0’i, annelerin %57.6’sı bitki çayları tükettiğini, kızların ise %33.3’ü laksatif kullandığını bildirmiştir. BKİ sınıflamasına göre, anneannelerin ve annelerin büyük çoğunluğunun (sırasıyla %31.1 ve %45.2) fazla kilolu, kızların ise (%72.6) normal grupta yer aldığı saptanmıştır (p<0.01). BKİ değeri ile normal grupta yer alan anneannelerin %33.3’ü kendisini zayıf, %6.7’si fazla kilolu bulurken, annelerin %17.6’sı kendisini zayıf, %29.4’ü fazla kilolu olarak değerlendirmektedir. Kızlardan BKİ’ye göre normal grupta yer alanların %28.9’u kendisini fazla kilolu, %15.6’sı ise kendisini zayıf bulmaktadır. Sonuç: Nesiller arası obezite, beden algı durumu ve zayıflama uygulamalarının karşılaştırılması gelecekteki beslenme plan ve politikaların geliştirilmesinde önemli rol oynayabilir.