Sağlık Okuryazarlığının Diyet Kalitesine Etkisi

Özet

Amaç: Bu kesitsel araştırma, üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyinin diyet kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.

Bireyler ve yöntem: Çalışmaya Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü (BD), Turizm Fakültesi (TF) ve Spor Bilimleri Fakültesindeki (SB) 580 gönüllü öğrenci dâhil edilmiştir. Sağlık okuryazarlığı “En Yeni Yaşamsal Bulgu Testiyle (NVS)”, diyet kalitesi “Sağlıklı Yeme İndeksi-2015 (SYİ-2105)”le saptanmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmış, antropometrik ölçümler yapılmıştır. p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.

Bulgular: Yeterli sağlık okuryazarlığı olanların oranı sırasıyla en yüksek BD (%99.2), daha sonra SB (%53.2), en az TF (%31.2) öğrencilerinindir (p<0.001). Sağlık okuryazarlığı düzeyinin TF (2.59±1.97) ve SB (3.48±1.87) öğrencilerinin sınırlı, BD öğrencilerinin (5.55±0.68) yeterli olduğu saptanmıştır. Sağlık okuryazarlığı düzeyi yeterli olan öğrencilerin SYİ-2015 puanı (56.30±9.73), sınırlı (54.26±9.61) ve yüksek olasılıklı sınırlı (53.77±9.52) olanlardan anlamlı olarak daha yüksektir (p=0.037) Sağlık okuryazarlığı düzeyi ile diyet kalitesi arasında pozitif yönlü zayıf anlamlı korelasyon saptanmıştır (rho=0.123, p=0.003). Bireylerin bel çevresi ve bel/kalça oranıyla NVS puanı, bel/kalça oranıyla SYİ-2015 puanı arasında negatif yönlü zayıf korelasyon bulunmuştur (p<0.05).

Sonuç: Sağlık okuryazarlığı düzeyindeki artış diyetin kalitesini olumlu yönde etkilemekte, daha sağlıklı beslenme alışkanlığına sahip olunduğunu göstermektedir. BD öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyinin ve diyet kalitelerinin SB ve TF öğrencilerine göre yüksek olması beklenen bir sonuçtur. Ancak BD öğrencileri için de SYİ-2015 puanı beklenenin altındadır ve diyetlerinin kalitelilerinin iyileştirilmesi gerekmektedir. Beslenmeyle yakından ilişkili olan TF ve SB fakültelerinin eğitim müfredatlarındaki beslenme ile ilgili derslerin sayısı ve saatlerinin artırılması önerilir.