Kistik Fibrozisli Hastalarda Malnütrisyon ve Beslenme Durumunun Saptanması
Anahtar Kelimeler:
Kistik fibrozis, malnütrisyon, beslenme durumuÖzet
Amaç: Kistik fibrozisli hastalarda malnütrisyon ve beslenme durumunun saptanmasıdır. Bireyler ve Yöntem: Kistik fibrozis tanısı ile izlenen 2-20 yaş arası 166 hastanın 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı BEBIS 7.2 programı, yaşa göre ağırlık (WAZ), yaşa göre boy (HAZ), boya göre ağırlık (WHZ) ve yaşa göre beden kütle indeksi (BKIZ) Z skorları WHO Anthro ve Anthro Plus programları kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların %10.1’inin WAZ, malnütrisyon olarak değerlendirilen -2SD’nin altında, %21.0’inin HAZ, bodur olarak tanımlanan -2SD’nin altındadır. Hastaların %25.3’ü sadece oral olarak normal besinler tüketmekte, %74.7’si ise oral besinlere ek olarak oral enteral ürün kullanmaktadır. Hastaların %41’inin sabah öğününü atladığı, en fazla atlanan öğünün her yaş grubunda sabah öğünü olduğu bulunmuştur. Hastaların %67’sinin RDA’ya göre önerilen günlük enerji alımı yetersiz (<%120), %69.5’inin protein, %68.2’sinin karbonhidrat ve %68.9’unun yağ alımlarının yetersiz olduğu bulunmuştur. Hastaların enteral ürün ve besin alımı birlikte değerlendirildiğinde, %98.1’inin A vitamini, %100’ünün E vitamini, %82.3’ünün K vitamini, %81’inin folik asit alımı %55.4’ünün niasin ve %50.6’sının C vitamini alımlarının, %66.4’ünün kalsiyum, %44.5’inin demir ve %13.4’ünün çinko alımlarının yetersiz olduğu saptanmıştır. Ayrıca hastaların %25.4’ünün standart tedavi dışında bir hekim veya diyetisyenin önerisi olmadan besin desteği veya ürün kullandığı ve en yaygın kullanılan besin desteğinin omega-3 şurup (%9.0) olduğu saptanmıştır. Sonuç: Kistik fibrozisli hastalarda enerji dengesizliği, malabsorpsiyon, artmış metabolik hız nedeniyle malnütrisyon riski yüksektir.