Adölesanlarda Porsiyon Seçimi ile Beden Kütle İndeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Özet

Amaç: Besinlerin artan porsiyon büyüklüklerinin, vücut ağırlığını, dolayısıyla sağlığı önemli derecede etkilediği bilinmektedir. Bu nedenle bu çalışma 14-18 yaş grubu adölesanlarda porsiyon seçimi ile beden kütle indeksi (BKİ) arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Bireyler ve Yöntem: Randomize, kesitsel bir araştırma olan çalışma, İstanbul ilinde lise eğitimi gören (özel ve devlet lisesi) 14-18 yaşları arasındaki 257’si kız 253’ü erkek, toplam 510 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Antropometrik ölçümler bir diyetisyen tarafindan alınmış, günlük beslenme alışkanlıkları, porsiyon seçimleri ve ailelerin sosyo-ekonomik düzeylerine ilişkin veriler anket formu ile toplanmıştır. Porsiyon seçimleri, öğle yemeği öncesinde (açlık durumunda) ve öğle yemeği sonrasında (tokluk durumunda) olmak üzere 2 kez incelenmistir.
Bulgular: Beden kütle indeksine göre öğrencilerin %33.6’sı kilolu ve obez, %2.2’si zayıf, %64.3’ü normal bulunmuştur. Yemek porsiyonlarına daha az dikkat ettiğini belirten öğrencilerin, daha büyük porsiyonu seçtikleri görülmüştür (p<0.05). Erkek öğrencilerin kızlara göre daha büyük porsiyonları seçtikleri saptanmıştır (p<0.001). Öğrencilerin günlük aldıkları enerji ile seçtikleri porsiyonun büyüklüğü arasında pozitif bir ilişkinin olduğu gözlenmiştir (r=0.355, p<0.001). Küçük, orta ve büyük porsiyon seçen öğrencilerin günlük enerji alımları sırasıyla 1361 kkal, 1717 kkal, 2190 kkal bulunmuştur (p<0.001). BKİ ve porsiyon seçimi konusunda istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (r=-0.015, p>0.05). Öğrencilerin tokluk durumunda daha küçük porsiyonları tercih ettikleri (p<0.001), okul tipinin porsiyon seçimini etkilemediği görülmüştür.
Sonuç: Öğrencilerin porsiyon seçimlerinin günlük enerji ve makro besin ögesi alımına paralel olduğu ancak bu seçimlerin beden kütle indekslerinden bağımsız olduğu gözlenmiştir.