Kanserde Kaşeksi ve Beslenme

Özet

Kanser, toplumlarda git gide yaygınlaşan ölümcül bir hastalıktır. Kanserin en yaygın komplikasyonu olan ‘kanser kaşeksisi’ ise kanserden ölümlerin önemli bir sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kanser kaşeksisi, yağ kaybı olsun ya da olmasın, iskelet kas kütlesinin sürekli, bilinen beslenme destekleriyle tam olarak düzelemeyecek şekilde kaybı ve fiziksel işlevlerde gerileme ile karakterize pek çok etmenin etki ettiği bir sendrom olarak tanımlanmıştır. Kanserle ilişkili ölümlerin %20’si malnütrisyon ve kaşeksi nedeniyle gerçekleşmektedir. Kanser kaynaklı kaşekside, aşırı ağırlık kaybı, anoreksi, asteni ve anemiye ek olarak karbonhidrat (CHO), yağ ve protein metabolizmasında değişiklikler, iskelet kası ve iç organlarda atrofi veya hipertrofi gözlenir. Tat, koku ve gastrointestinal sistem (GIS) rahatsızlıkları, beslenme yetersizlikleri ve anabolik yetersizlikler, antineoplastik ilaçlar ve sitokinler başta olmak üzere katabolik etmenlerin kaşeksi gelişiminde önemli etkileri vardır. Dinlenme metabolizma hızında (DMH) oluşan artışın diyetle alımla karşılanamamasının da bu ilerlemede rolü olduğu düşünülmektedir. Kanser kaşeksisinin tedavisinde inflamasyonu kontrol altında tutmak amaçlı yapılan beslenme uygulamaları kanserin ilaçlı tedavisine olan yanıtı arttırabilmektedir. Buna ek olarak enteral ve parenteral beslenme desteği, iştah ve enerji alımında artış sağlayarak hastanın beslenme durumunda gelişme sağlamaktadır. Aminoasit karışımları kas kaybını hafifleterek kaşeksi tedavisinde kolaylık sağlayabilmektedir. Bazı besin ögeleri ise, kemoradyoterapi kaynaklı oksidatif strese karşı enzimatik ve enzimatik olmayan savunma sistemlerinde önemlidir. Hastanın yaşam işlevleri ve kalitesinin multidisipliner bir yaklaşım içerisinde geliştirebilmesi için kaşeksiyle ilgili ölçümler hastalığın erken aşamasında tamamlanmalıdır.