Hiperlipoproteinemili Çocuklarda Hayvansal Proteinin Bir Kısmının Soya Proteini ile Değiştirilmesinin Kan Lipidleri Üzerine Etkisi
Anahtar Kelimeler:
hiperlipidemi, diyet proteini, hayvansal protein, soya proteini, serum lipidleri, lipoproteinlerÖzet
Bu çalışmada Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İh san Doğramacı Çocuk Hastanesi Metabolizma Bölümünde izlenen ve yeni tanı konan, lipid düşürücü ilaç kullanmayan, 9-12 yaş grubu hiperlipidemili (Tip I hariç) V i kız, 4'ü erkek toplam 5 hastada diyetle verilen hayvansal proteinin bir kısmının soya proteini ile değiştirilmesinin kan lipidleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırma kapsamına alman çocukların 4'ü Tip ila, 1 7 Tip IV tanısı ile tedavi görmektedir. Araştırmanın başlangıcında çocukların diyet tedavisi öncesine ilişkin beslenme alışkanlıkları belirlenmiştir. Çalışma birer ay süreli iki aşamada yürütülmüş, hastaların günlük enerji ve besin öğeleri RDA’da belirtilen yaş ve cinsiyete göre uygun gereksinimler esas alınarak verilmiştir. Araştırmanın I. aşamasında enerjinin %12’si proteinden (%60 hayvansal, %40 bitkisel), %25'i yağdan (%5 doymuş, %10 tekli doymamış, %10 çoklu doymamış) geri kalan karbonhidrattan gelecek şekilde planlanmıştır . Kolesterol alımları 150 mglgün dür. II. aşamada ise hayvansal protein %10 azaltılarak yerine soya proteini verilmiş ve soya proteini kaynağı olarak Nutri-Soya adlı özel bir ürün kullanılmıştır. Çalışmanın başlangıç, /. ve II. aşamalarında hastaların 4 'ünün boy ve ağırlığının 50 persentilin altında olduğu, her iki aşamada boy ve ağırlıklardaki farklılığın istatistiksel olarak önemli olmadığı saptanmıştır. Hayvansal proteinin % 10’unun soya proteini ile yer değiştirmesi sonucunda total kolesterolde %9.6, trigliseritte %28.1, VLDL - kolesterolde %28.1, Apo B-100'de %5.2 düşme olmuştur. Ancak, olgu sayısının azlığı ve sürenin kısalığı nedeniyle bu fa r k lılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır.