Ankara'da Huzurevi ve Ev Koşullarında Yaşayan Yaşlılarda Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi
Anahtar Kelimeler:
Yaşlı, beslenme alışkanlıkları, beslenme durumuÖzet
Bu çalışma; Ankara'da 189'u huzurevi ve 202'si ev ortamında yaşayan 65 yaş üzeri toplam 391 yaşlıda beslenme alışkanlıkları ve besin tüketim durumunun saptanması amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Ev ortamında kalan yaşlıların %21.3'ü tek başına yaşamaktadır. Birden çok hastalığın görülme sıklığı huzurevi ve ev ortamında sırasıyla %81.5 ve %71.8'dir. Sürekli öğün atlayan yaşlıların yüzdesi, ev ortamında (%18.8), huzurevinde (%11.1) yaşayan yaşlılardan daha yük se k bulunmuştur. Ancak, atlanan öğün huzurevi yaşlıların d a sabah kahvaltısı (% 7 1 .4 ) iken , e vd e ka la n y a ş lıla r d a öğlen öğünüdür (%60.5). İştah durumlarında azalma ve çiğneme-yutma güçlüğü olan yaşlıların sıklığı huzurevinde sırasıyla %11.6, %16.4 iken, evde kalan y aşlılard a %5.4, %11.4'dür. Huzurevi yaşlılarının % 2 9 .6 'sı sürekli yemek artığı bırakırken, evde kalan yaşlılarda bu sadece %4 o la ra k bulunmuştur. Sürekli sigara içenlerin yüzdesi huzurevi ve evde kalan yaşlılarda benzer bulunmuştur (sırasıyla %23.3, %19.8). Erkek ve kadınlarda beden kitle indeksi değerleri huzurevi ve evde yaşayan yaşlılarda sırasıyla 25.5±4.8 ve 26.9±3.2 kg/m2, 29.9±4.9 ve 29.3±4.8 kg/m2' diı: Huzurevi yaşlılarında ortalama bel/kalça oranı değerleri, ev ortamında yaşayanlara göre daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Üst orta kol çevresi değerleri her iki grup kadında benze r (31.2±5.2 cm ve 31.0±5.5 cm) iken, erkeklerde huzurevi ortamında ortalama 28.6±4.2 cm, ev ortamında ise 33.1±5.6 cm olarak bulunmuştur (p<0.05). Genelde enerji ve diğer besin öğeleri tüketiminin ev ortamında kalan yaşlılarda daha yük se k olduğu saptanmıştır. Her iki cinste de diyetle alınan kalsiyum, A vitamini, karoten, folat, posa ve kolesterol miktarı ev ortamında yaşayan yaşlılarda daha fazladır (p<0.05). Huzurevi yaşlılarında , enerji ve diğer besin öğelerini yetersiz tüketenle r (gereksinm enin %67'sinden azını karşılayanlar) daha fazladır. Kalsiyum tüm yaşlılarda birinci sırada yetersiz tüketilen besin öğesidir ve huzurevi yaşlılarının %86.8'i, ev ortamındaki kalan yaşlıların %66.9'u tarafından y etersiz tüketilmektedir. Yaşlılarda peryodik olarak beslenme durumu değerlendirilmesinin yapılmasının , her yaşlının gereksinmesine uygun diyetler hazırlanarak yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanmasının gerekliliği sonucuna varılmıştır.