Hiperkolesterolemik Bireylerde Soya Proteininden Zengin Diyetin Kan Lipid Profili ve Endotel İşlevlere Etkisi
Anahtar Kelimeler:
Soya proteni, kan lipidleri, endotel fonksiyonÖzet
Tüm dünya ülkelerinde ölüm nedenlerinin başında gelen kardiovaskiiler hastalıkların etiyolojis in d e diyet önemli rol oynamaktadır. Çalışmalar diyet proteinin, özellikle hayvansal kaynaklı proteinin yerine diyete eklenen soya proteinin, lipid profilini ve endotel işlevleri iyileştirerek kardiovaskiiler hastalık riskini azaltabileceğini işaret etmektedir. Bu çalışma hiperkolesterolemik 20 bireyde 6 hafta süreyle soya proteininin kan lipid profili ve endotel işlevlere etkisini araştırmak amacıyla planlanmıştır . Bireylerin günlük enerji, karbonhidrat, yağ ve protein gereksinimleri hesaplandıktan sonra enerjinin % 25-30'u yağlardan, % 10-12'si proteinlerden , % 6 0 -6 5 'i karbonhidratlardan karşılanacak ve total kolesterol içeriği 200 mg olacak şekilde kişiye özel diyetler hazırlanmıştır. Hayvansal kaynaklı proteinin % 60'ı soya proteininden karşılanmış ve bunun için diyete soya fasulyesi, soya unu ve soya filizi eklenmiştir. Altı hafta sonunda, soya proteini tüketimine bağlı olarak total kolesterol, LDL kolesterol, VLDL kolesterol, trigliserit, Apo-B, trombomodulin düzeyleri önemli ölçüde azalmış (p<0.001), HDL kolesterol ve Apolipo protein A -I düzeyleri değişmemiş, Lipoprotein (a) düzeyinde azalma sa p ta nm ış ancak bu fa r k ista tistik sel açıdan önemli bulunmamıştır (p> 0.001). Endotel işlevlerin değerlendirilmesinde kullanılan brakial arter çap ve endotel bağımlı dilatasyonda (EDD) istatistiksel açıdan anlamlı düzelmeler saptanmıştır (p<0.001). Sağlıklı ve dengeli diyete eklenen soya fasülyesi ve ürünleri, lipid profili ve endotel işlevleri iyileştirerek kardiovaskiiler hastalık riskini azaltmaktadır.