Gıdalarda Kullanılan Renklendiricilerin Sağlık Yönü: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

Özet

Doğal ve yapay gıda renklendiricileri (YGR) uzun yıllardır gıda katkı maddesi (GKM) olarak besinlerde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Kullanımları dünyada yasal mevzuatlara göre düzenlenmektedir ve bu konuda yetkili kuruluşlar bulunmaktadır. Ülkemizde GKM’leri “Türk Gıda Kodeksi-Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği”ne göre kullanıldıklarında sağlık üzerinde zararlı etki göstermezler. İşlenmiş besinlerin tüketimindeki artışa paralel olarak günlük kişi başına YGR alımı da artmıştır. YGR’lerin besinlerde olumlu kullanımlarının yanı sıra çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gelişimine neden olup olmadığı uzun süredir tartışılmaktadır. Etkisi en çok araştırılan YGR’ler tartrazin, sunset yellow, kinolin sarısı, ponzo 4R, karmosin, eritrosin ve allura red AC’dir. Yapılan çalışmaların sonuçları birbiriyle tutarsızdır. YGR’ler DEHB’nin temel sebebi değildir. Bu renklendiricilerin doğrudan hiperaktiviteye yol açmadığı, çocuklar gibi duyarlı gruplarda var olan semptomları artırdığı gözlenmiştir. Dünya’da YGR-DEHB ilişkisi konusunda fikir birliğine varılamamıştır. Bu konuda daha kapsamlı ileri çalışmalara gereksinim vardır.