Çocuk ve Ergenler İçin Kalsiyuma-Özgü Besin Tüketim Sıklığı Anketinin (KABSA) Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenirliğinin Değerlendirilmesi

Özet

Amaç: Bu çalışma en çok kalsiyum sağlayan ve yüksek kalsiyum içeren besinlerin yer aldığı, pratik, günlük kalsiyum alım miktarını değerlendiren yirmi altı maddelik kalsiyuma-özgü besin tüketim sıklığı anketinin (KABSA) sağlıklı çocuklar ve ergenler (9-16 yaş) için geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirliğinin saptanması amacıyla yapılmıştır. Bireyler ve Yöntem: Çalışmaya katılan bireyler rastgele örnekleme modeli ile seçilmiştir. Çalışma Ankara ilinde 85’i erkek (12.26±1.90 yıl) ve 98’i kız (12.14±1.87 yıl) olmak üzere toplamda 183 çocuk ve ergen üzerinde yürütülmüştür. KABSA’nın geçerliliği için KABSA ile hesaplanan günlük ortalama diyet kalsiyum alım miktarı, üç günlük “24 saatlik besin tüketim kayıt” yöntemi ile karşılaştırılmıştır. KABSA’nın güvenirliği test-tekrar test yöntemi ile yapılmıştır. KABSA ile besin tüketim kaydı arasındaki geçerlilik ilişkisi Pearson korelasyon katsayısı ve güvenirlik için KABSA ile KABSA-1 arasındaki ilişki ise sınıf içi korelasyon katsayısı ile hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan çocuk ve ergenlerin ortalama günlük toplam diyet kalsiyum alım miktarı besin tüketim kaydı ile 647.7±282.47 mg/gün, KABSA ile 718.5±302.95mg/gün, KABSA-1 ile 721.1±376.08 mg/gün olarak belirlenmiştir ve ortalamalar arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Geçerlilik ilişkisi incelendiğinde toplam kalsiyum alımı (r=0.53), süt grubu (r=0.67), tahıl grubu (r=0.27) ve sebze grubu (r=0.28) arasında istatistiksel açıdan anlamlı pozitif bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Tüm gruplardan gelen günlük toplam kalsiyum ortalama alım miktarı için hesaplanan güvenirlik ilişkisinde sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC ) değeri 0.82 olarak bulunmuştur. Sonuç: Cevaplama süresinin kısa olması, okul çağı çocuklarının kendileri tarafından kolaylıkla doldurulması ve kolay hesaplanabilme özelliği taşıması nedeniyle geniş epidemiyolojik çalışmalar, topluma dayalı araştırma projeleri için KABSA kullanılabilir.