Gebelerde Demir Yönünden Yeterli Beslenmenin Anemi Görülme Sıklığı Üzerine Etkisine Ait Araştırmaların Meta Analizi

Özet

Çoğu zaman tek bir klinik çalışma belirli bir tedavi şekli için kesin sonuçlar belirtmekte yetersiz kalabilir; hatta aynı konuda daha önce yapılmış diğer çalışmalarla çelişen sonuçlar verebilir. Son zamanlarda çok popüler hale gelen Meta Analizi yöntemiyle sözü edilen durumlar açığa kavuşturulmaktadır. Meta Analizi belirli bir konuda yapılmış birbirinden bağımsız birden çok çalışmanın sonuçlarını birleştirme ve elde edilen bulguların istatistiksel analizini yapma yöntemidir. Meta Analizi'ne yönelmenin en büyük sebebi örneklem hacmini büyüterek çok daha kesin bilgiye ulaşmaktır. İkinci bir sebep ise, farklı popülasyonları araştırmaya dahil ederek genelleme olasılığını arttırabilmektir. Meta A n a lizi aynı konuda yap ılm ış çalışmalarda araştırılan etkinin yönü veya önemliliğine ilişkin uyumsuzluk olduğunda, örnek hacmi bir etkiyi ortaya çıkarmada yetersiz kaldığında veya geniş örnek hacimli bir denemenin çok pahalı ve zaman alıcı olması durumunda kullanılan niceliksel bir gözden geçirme yöntemidir. Çalışmamızda gebe kadınlarda demir tüketiminin, yaşın ve gebelik sayısının anemi, düşük doğum ağırlığı ve hemoglobin düzeyleri üzerindeki etkisini araştıran çalışmalar birleştirilerek Meta Analizi uygulanmıştır. Gebelik sırasında demir eksikliği anemisinin önemi bilindiğinden beslenme ve diğer faktörlerin anemi görülme üzerindeki etkisini araştıran p e k çok çalışma yapılmış ve fa r k lı sonuçlar yayınlanmıştır. Bu çalışmada 1984-1997 yılları arasında gebelikte anemi görülme sıklığını etkileyen demir yönünden beslenme ve diğer faktörleri araştıran ve farklı sonuçlar bulan araştırmacılara ait yayınlar değişik kaynaklardan taranmıştır. Taramalarımız sırasında toplam on bir yayın belirlediğimiz kriterlere uygun bulunarak araştırmaya dahil edilmiştir. Daha sonra bütün yayınlara ait bulgular Meta Analizi ile birleştirilerek bu konuda yapılabilecek en son özet yorumlar elde edilmiştir. Sonuç olarak, gebelik sırasında demir yönünden yeterli beslenemeyen kadınlarda daha fa z la anemiye (%2 MH= 36.88, p<0.001 ) rastlanmış fa k a t demir yönünden yeterli beslenmenin düşük doğum ağırlığına herhangi bir etkisi saptanam amıştır (x2MH=8.75,p>0,05). Gebe kadının yaşı, ve gebelik sayısıyla anemi görülme sıklığı arasında önemli bir ilişki bulunamamıştır.