Şizofreni Hastalarında Metabolik Profil ve Diyet Örüntüsü
Anahtar Kelimeler:
Şizofreni, metabolik sendrom, beslenme, diyet örüntüsüÖzet
Şizofreni, düşünce, algı, duygu ve davranışları etkileyen ve bireyin işlevlerinde önemli bozulmaya neden olan kronik bir hastalıktır. Şizofreni hastalarının sağ kalım sürelerinin genel nüfusa göre daha kısa olmasında Metabolik Sendrom (MetS) rol oynamaktadır. Ülkemizde ve dünyada şizofreni hastalarındaki MetS yaygınlığı giderek artmaktadır. Şizofrenide MetS’un etiyolojisi birçok etmenden etkilenir. Bu etkiler antipsikotik tedavi, artmış stres düzeyleri ve yetersiz beslenme gibi sağlıksız yaşam biçimlerini içerebilir. Bu derlemede, şizofreni hastalarının metabolik profil ve bunu etkileyen etmenler ile beslenme durumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Şizofreni hastaları artmış doymuş yağ asiti alımı, azalmış posa ve meyve alımı ile karakterize yetersiz ve dengesiz bir diyet tüketmektedirler. Bu durum hastalarda metabolik bozuklukların gelişme riskini arttırmaktadır. Şizofreni hastalarının zayıf beslenme şekli, çoğunlukla doymuş yağ asidi alımının yüksek olması, lif ve meyve tüketiminin düşük olması ile karakterizedir. Böyle bir diyetin metabolik anormallikler geliştirme riski daha yüksektir. Şizofrenide yetersiz beslenmenin olası nedenleri konusunda veriler az sayıdadır ve tutarsızdır. Şizofreni hastalarının beslenme durumu ve besin tüketiminin araştırılması, yetersiz diyet örüntüsünün altında yatan unsurların belirlenmesi, şizofreni hastalarında metabolik anormaliteleri kontrol altına almada en önemli hedeftir. Sonuç olarak şizofreni hastalarında metabolik bozuklukları kontrol altına alabilmek için beslenme durumunun, besin tüketiminin ve yetersiz diyet örüntüsüne sebep olan etmenlerin saptanması ve bu doğrultuda beslenme müdahalelerinin geliştirilmesi gereklidir.