Günlük Yaşamda Sıklıkla Tüketilen Çeşitli Besinlerin Etiket Bilgilerinin Değerlendirilmesi

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı piyasada satılmakta olan ve yüksek miktarlarda tüketilen besinlerin etiket bilgilerinin değerlendirilmesidir.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma İstanbul ili sınırları içerisinde bir büyük semtte faaliyet gösteren iki büyük, üç ekonomik küçük market zincirinde yürütülmüştür. Bu marketlerde toplamda 700 besin etiketi incelenmiştir. Satışa sunulan besinler, temel besinler, atıştırmalıklar, tek başına tüketilmeyen besinler, bebek ve devam mamaları, diğer besinler olmak üzere beş grupta incelenmiştir. Besinlerin etiket bilgilerinin toplanmasında besin etiket bilgileri kayıt formu kullanılmıştır.

Bulgular: Besin ambalajlarında etiket bulunma durumlarına bakıldığında temel besinler (%84.1), atıştırmalıklar (%84.1) ve bebek mamalarının (%100.0) diğer besinler ve tek başına tüketilemeyen besinlerin çoğunluğunda etiketin olduğu saptanmıştır (p<0.001). Besin etiketlerinin %1.3’ünde gramaj bilgileri verilmez iken, temel besinlerin %82.4’ünde, atıştırmalıkların %99.3’ünde, bebek mamalarının tamamında, diğer besinlerin ise %90.4’ünde net ağırlık verilmiştir. Besin grupları arasında ağırlık beyanı çeşidine göre istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0.001). Besin gruplarına göre etiketlerinde üretici ve paketleyici firma adı bulunma yüzdeleri temel besinlerde, atıştırmalıklarda, tek başına tüketilmeyen besinlerde, bebek mamalarında ve diğer besinlerde sırasıyla %97.1, %95.7, %96.7, %100.0, %100.0’dür (p=0.33). Gruplar arasında son tüketim tarihi açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.001). Temel besinlerin %36.4’ünün, atıştırmalıkların %23.4’ünün, tek başına tüketilmeyen besinlerin %22.0’sinin, bebek mamalarının %42.1’inin, diğer besinlerin ise %16.9’unun enerji değerlerinin etikette verilen verilerden hesaplanan enerjiyi tam olarak sağladığı bulunmuştur. Yanlış değer olarak hesaplanan besin grubunun atıştırmalıklar olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Bu çalışmanın sonucunda, tüketicilerin kullanımına sunulan ve satış mağazalarında yer verilen besinlerin beslenme bilgileri açısından etiket bilgilerini tam olarak karşılayamadığı ancak ticari bilgiler açısından yeterliliklerin yüksek düzeyde karşılandığı belirlenmiştir.