Tip 2 Diyabetli Bireylerde Abdominal Obezite/Adipozite ve Aterojenik Belirteçlerin Değerlendirilmesi

Özet

Amaç: Bu çalışmada tip 2 diabetes mellituslu (DM) bireylerde insülin direnciyle ilişkili olan abdominal obezite/adipozite göstergeleri ile aterojenik indeksin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Bireyler ve Yöntem: Bu kesitsel çalışmaya yaşları 18-65 yıl arasında değişen tip 2 DM’li yetişkin 100 gönüllü birey dahil edilmiştir. Bireylere ait genel ve sağlık bilgileri anket formu aracılığıyla alınmıştır. Bireylerin antropometrik ve vücut bileşim ölçümleri araştırmacılar tarafından kurallarına uygun şekilde yapılmıştır. Biyokimyasal bulgularından açlık glukoz, açlık insülin, glukozillenmiş hemoglobin (HbA1c), kan lipit parametreleri alınmıştır. Abdominal obezitenin değerlendirilmesinde bel kalça oranı ve bel boy oranı, abdominal adipozitenin değerlendirilmesinde viseral adipozite indeksi (VAİ) ile koniklik indeksi (Kİ) hesaplanmıştır. Ayrıca vücut adipozite indeksi (BAİ) hesaplanmıştır. Ateroskleroz risk değerlendirilmesinde serum aterojenik indeksi (Aİ) kullanılmıştır. Bireylerin insülin direnci değerlendirilmesinde homeostaz model değerlendirmesi (HOMA-IR) hesaplanmıştır.

Bulgular: Çalışmaya dahil edilen erkek (%91.2) ve kadın (% 98.5) bireylerin tamamına yakınının şişman olduğu saptanmıştır. Bel boy oranına göre kadınların (%100) tamamının erkeklerin ise %94.1’inin hastalık riskinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Aterojenik indeks sınıflamasına göre erkeklerin %85.3’ü, kadınların ise %83.3’ü yüksek riskli ateroskleroz grubundadır. Bireylerin insülin direnciyle Beden Kütle İndeksi (BKİ) (r=0.212, p=0.035), bel çevresi (r=0.222, p=0.027), VAİ (r=0.323, p=0.001), Aİ (r=0.318, p=0.001), viseral yağlanma % (r=0.201, p=0.044), HbA1c (r= 0.297, p=0.003) ve trigliserit düzeylerinin (r=0.289, p=0.004) pozitif ilişkili olduğu saptanmıştır. Bireylerin aterojenik indeks ile abdominal obezite/adipozite göstergeleri arasındaki ilişki değerlendirildiğinde ise erkeklerde Aİ, yaş (r=0.414, p=0.015) ve VAİ (r=0.778, p=0.000) ile kadınlarda ise bel kalça oranı (r=0.250, p=0.043), bel boy oranı (r=0.264, p=0.032), VAİ (r=0.708, p=0.000) ve açlık insülin değeriyle (r=0.271, p=0.006) pozitif ilişkili bulunmuştur.

Sonuç: Artmış Aİ tip 2 DM riskinde artışla ilişkili olup kardiyovasküler hastalık gelişimini olumsuz etkilemektedir. Buna bağlı olarak Aİ tip 2 DM’li bireylerde kardiyovasküler hastalık risk tahmininde objektif bir gösterge olarak kullanılabilir. Ancak tip 2 DM bireylerde kardiyovasküler hastalıklar açısından en iyi risk tahminini bulmak için daha ileri çalışmalara gereksinme vardır.