Yetişkin Bireylerin Sağlıklı Yeme İndeksleri ve Biyokimyasal Göstergeleri Arasındaki İlişki

Özet

Amaç: Araştırma, yetişkin bireylerin diyet örüntülerini, besin çeşitliliğini ve sağlıklı yeme indekslerini belirleyerek, bireylerin biyokimyasal göstergeleri ile sağlıklı yeme indeksleri arasındaki ilişkiyi irdelemek amacı ile planlanıp yürütülmüştür. Bireyler ve yöntem: 19-70 yaş arasında gelişigüzel seçilmiş 230’u kadın ( x ±S=41.1±10.67 yıl), 170’i erkek ( x ±S=41.4±11.27 yıl) toplam 400 kişi araştırmaya dahil edilmiştir. Bireylere beslenme durumlarının değerlendirilmesi amacıyla anket formu uygulanmış, antropometrik ölçümleri yapılarak, kan değerlerine (total kolesterol, düşük dansiteli lipoprotein (low density lipoprotein-LDL) kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein (high density lipoprotein -HDL) kolesterol, trigliserit (TG), C-reactive protein (CRP) bakılmıştır. Ayrıca her bir birey için Sağlıklı Yeme İndeksi-SYİ (Healthy Eating Index-USDA) hesaplanmıştır. Bulgular: Erkek bireylerin SYİ skoru 61.6±10.94, kadınların SYİ skoru 60.9±9.69 puan olarak saptanmıştır. Kan parametreleri ile SYİ arasındaki ilişki incelendiğinde erkeklerin CRP düzeyleri ile SYİ skor grupları ve kadınların trigliserit düzeyleri ile SYİ skor grupları arasında önemli (p<0.05) ilişki olduğu saptanmıştır. Erkek bireylerin günlük toplam yağdan gelen enerji alımının, kadın bireylerin ise günlük meyve tüketimlerinin plazma kolesterol düzeyine göre gösterdiği farklılıklar önemli (p<0.05) bulunmuştur. Ayrıca erkeklerin günlük toplam yağdan gelen enerji alımının plazma LDL-kolesterol düzeyine göre gösterdiği farklılıkların önemli (p<0.05) olduğu saptanmıştır. Sonuç: Yetersiz ve dengesiz beslenmenin doğrudan ya da dolaylı olarak hastalıklara yol açtığı bilinmektedir. Bu nedenle diyet örüntüsünün düzenlenmesi hastalıklara karşı koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin önemli bir parçası haline gelmiştir. Bireysel ve toplumsal özelliklere göre diyet örüntüsünün oluşturulması, hastalıkların azalmasına ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olacaktır. Bu amaçla beslenme eğitimlerinin sürekli ve konusunda uzmanlarca verilmesi sağlanmalı ve o topluma özgü besin ve beslenme rehberleri hazırlanmalı, var olanlar güncellenmeli, besin ve beslenme plan ve politikaları oluşturulmalıdır.