Çölyaklı Çocuklara Yapılan Kısa ve Uzun Aralıklı Beslenme Eğitiminin Antropometrik Ölçümler ve Hastalık Bulguları Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Özet

Amaç: Bu araştırma Hacettepe Üniversitesi, İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi, Gastroenteroloji Bölümü’nde izlenen 7-17 yaş arası toplam 29 çölyak hastasına verilen kısa (15 günde bir) ve uzun aralıklı (3 ayda bir) beslenme eğitiminin, hastaların antropometrik ölçümlerine ve klinik bulgularına etkisini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Bireyler ve Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Dr. İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi Gastroenteroloji Ünitesi’nde biyopsi sonucunda çölyak hastalığı tanısı konmuş 14 çocuğa kısa aralıklı beslenme eğitimi (KABE-15 gün ara ile) ve 15 çocuğa uzun aralıklı beslenme eğitimi (UABE-3 ayda bir) verilmiş ve bu eğitimlerin antropometrik ölçümlere, klinik bulgulara, hemoglobin düzeylerine ve serolojik testlerden anti-endomisyum antikor (EMA) varlığı üzerine etkisi, başlangıç, 3. ay ve 6. aylarda incelenmiştir. Bulgular: On-13 yaş grubunda hem kısa aralıklı beslenme eğitimi (KABE) alan hastalarda hem de uzun aralıklı beslenme eğitimi (UABE) alan hastalarda ilk üç ayın sonunda vücut ağırlığında artış görülse de, KABE alan hastaların vücut ağırlığında gerçekleşen artış, UABE alan hastalarınkine göre önemli bulunmuştur (p=0.045). Yaşa göre boy uzunluğu persentil değerlerine bakıldığında KABE alan grupta başlangıçta <3. persentildeki hasta oranı %50’den araştırma sonunda %28.6’ya (%21.4 değişim) azalırken, UABE alan grupta boy uzunluğu, <3. persentildeki hasta oranı %60’dan %46.6’ya (%13.4 değişim) azalmıştır. Üst orta kol çevresi (ÜOKÇ)’deki artışların 7-9 yaş grubu KABE alan hasta oranında önemli olduğu gözlenmiştir (p=0.040). Başlangıçta var olan 18 klinik şikayetten 9’unun (%50) KABE alan hastaların tamamında (%100) görülmediği öğrenilmiştir. UABE alan hasta grubunda ise klinik bulgulardan sadece 2 (%11.1) şikayetin tamamen (%100) kaybolduğu öğrenilmiştir. KABE alan grupta UABE alan gruba göre 6 ay sonunda anti-endomisyum antikor (EMA)’un negatif olma oranı önemli bulunmuştur (p=0.012). Sonuç: Yeterli ve dengeli beslenme eğitimi ile yaşam boyu bu hastalığa sahip olan çölyaklı çocuk ve adolesanların sağlıklı yaşıtlarını yakalamaları ve klinik yakınmaların görülme sıklığının azalması ile yaşam kalitelerinin artması sağlanabilir.