Besleyici Bağın Ortaya Çıkarılması: Türk Kadınları Arasında Yeme Davranışlarının Yaşam Kalitesini Nasıl Etkilediğinin Araştırılması

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı, dünya çapında hızla yayılan obezite epidemisinin Türkiye’deki yetişkin kadın popülasyonunda yeme davranışları ve yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini incelemektir.

Yöntem: Bu kesitsel çalışmada veriler yüz yüze anket tekniği ile toplanmıştır. Veri toplama formunda demografik sorular, Üç Faktörlü Yeme Anketi-Kısa Formu (TFEQ), SF-12 Sağlık Anketi, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Formu (IPAQ), 24 saatlik diyet hatırlama ve antropometrik ölçümler (vücut ağırlığı ve boy uzunluğu) yer almıştır.

Bulgular: Çalışmaya toplam 1466 kadın katılmıştır ve yaş ortalamaları 37.69±11.50’dir. SF-12 Sağlık Anketine göre, katılımcıların ortalama fiziksel bileşen özet puanı (PCS-12) 38.93±10.90 ve ortalama zihinsel bileşen özet puanı (MCS-12) 37.52±11.83’tür. Üç Faktörlü Yeme Anketi (TFEQ) sonuçlarına göre, katılımcıların ortalama bilişsel kısıtlama puanı 45.44±32.84, ortalama duygusal yeme puanı 33.62±38.36, ortalama kontrolsüz yeme puanı 34.88±24.12 ve IPAQ-SF MET skoru 1797.6±2574’tür. Ayrıca, BKİ >30 kg/m2 olan bireylerin PCS-12 puanı 35.20±11.18 olup diğer gruplara kıyasla anlamlı derecede düşüktür (p<0.001). BKİ <18.5 kg/m2 olan bireylerin MCS-12 puanı 34.95±11.07’dir ve diğer gruplara kıyasla daha düşüktür (p<0.001). TFEQ’ya göre, kadınların hem bilişsel kısıtlama puanları (r=0.250, p<0.001) hem de duygusal yeme puanları (r=0.270, p<0.001) ile BKİ değerleri arasında pozitif bir ilişki vardır. Regresyon sonuçlarına göre hem fiziksel hem de zihinsel bileşen özet puanları kontrolsüz yeme üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir. Ayrıca, zihinsel bileşen özet puanı duygusal yemeyi anlamlı şekilde etkilerken (p=0.027), fiziksel bileşen özet puanı bilişsel kısıtlama üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir (p=0.013).

Sonuç: Yetişkin kadın nüfusunun %50’sinden fazlasının pre-obez veya obez olduğu bir ülkede yeme davranışlarını kapsamlı bir şekilde inceleyen bu çalışmada, obezite, yeme davranışları ve yaşam kalitesi arasında güçlü bir ilişki olduğu görülmüştür.