Tip 1 Diyabetli Genç Erişkin Bir Olguda Karbonhidrat Kısıtlı Diyet ile Diyabet Yönetimi

Özet

Tip 1 diyabet (T1DM), pankreasın beta hücrelerindeki tahribat nedeniyle insülin sekresyonunda tam bir eksikliğe yol açan otoimmün metabolik bir hastalıktır. Tip 1 Diyabet yönetiminde tıbbi beslenme tedavisi ve insülin replasmanı tedavinin iki önemli ayağıdır. Bu tedavilerle birlikte glisemik regülasyonun sağlanması, akut ve kronik komplikasyonların önlenmesi, geciktirilmesi, ilerlemesinin durdurulması, çocuklarda fizyolojik büyüme-gelişmenin sağlanması, yaşam süresi ve kalitesinin arttırılması amaçlanmaktadır. Karbonhidratlar kan glukoz düzeyini doğrudan etkileyen makro besin ögesidir. İnsülinin keşfinden önce diyabet tedavisinde karbonhidrat kısıtlı diyetler uygulanmaktaydı. Günümüzde de karbonhidrat kısıtlı diyetler güncel ve tartışmalı bir konudur. Karbonhidrat kısıtlaması ile ilgili bir bilimsel uzlaşı bulunmamaktadır. Bazı çalışmalarda enerji alımı ile birlikte bazı çalışmalarda ise enerji alımından bağımsız olarak karbonhidrat alım miktarları farklı oranlarda kısıtlanabilmektedir.

Bu makalede; T1DM tanısı alan 26 yaşında olgunun toplam günlük karbonhidrat alımının kademeli olarak azaltılmasının diyabetle ilgili biyobelirteçler ve toplam insülin gereksinimi üzerine olan etkisi sunulmuştur. 2019-2024 yılları arasında izlenen olguya beslenme eğitimi verilmiş ve kademeli olarak karbonhidrat kısıtlaması yapılarak tıbbi beslenme tedavisi (TBT) uygulanmıştır. Olgunun takip süresince vücut ağırlığı, lipid profili, HbA1c ve C-peptit düzeyleri ölçülmüş, toplam insülin dozları kaydedilmiş ve olgunun remisyonda kalma süresi izlenmiştir. Tip 1 diyabetin akut başlangıcından sonra, olguyu normoglisemiye ulaştıran günlük toplam insülin ihtiyacı izlendiğinde; süreç içinde azaldığı, hatta bir dönem remisyona girdiği gözlenmiştir.

Bu olgu, T1DM tedavisinde karbonhidratı kısıtlanmış beslenme tedavisinin kısa vadede glisemik kontrol üzerine faydalı sonuçlar sağladığını ancak, uzun vadeli güvenliğini ve sürdürülebilirliğini değerlendirmek için daha fazla randomize kontrollü çalışmalara ihtiyaç olduğunu göstermektedir.