Epigenetik Mekanizmalar: Maternal Makro Besin Ögesi Alımının Etkileri
DOI:
https://doi.org/10.33076/2022.BDD.1534Anahtar Kelimeler:
Epigenetik, metabolik programlama, makro besin ögeleri, maternal beslenmeÖzet
Epidemiyolojik çalışmalar, hassas gelişim evrelerinde alınan maternal besin ögelerinin, yavrularda yaşamın ilerleyen döneminde gelişebilecek kanser, obezite, diyabet, hipertansiyon gibi bulaşıcı olmayan kronik hastalıklara yatkınlığın artmasında önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Maternal beslenme durumunun sonraki jenerasyonların kronik hastalık riskini nasıl etkilediği sorusu epigenetik mekanizmalar ile açıklanabilmektedir. Epigenetik mekanizmalar, erken dönem beslenme varyasyonları ile uzun dönem fizyolojik etkileri arasındaki ilişkiyi gen ekspresyonlarının deoksiribonükleik asit (DNA) metilasyonu ya da histon asetilasyonu gibi modifikasyonları ile açığa çıkartmaktadır. Epigenetik dinamiklerin, karbonhidrat, yağ ve protein gibi makro besin ögelerinin maternal beslenmeyle yetersiz ya da aşırı alımına karşı duyarlı olduğu bilinmektedir. Deneysel hayvan modelleri ve retrospektif kohort çalışmaları, maternal diyetin makro besin ögesi örüntüsünün yavrunun epigenetik kodlamasını değiştirerek metabolik bozuklukların gelişimine katkıda bulunduğunu göstermektedir. Bu derlemenin amacı gelişimin kritik evrelerinde alınan maternal makro besin ögesi içeriklerinin epigenetik mekanizmalar üzerine etkisini güncel literatüre dayanarak incelemektir.