Maternal Beslenmenin Yavrular Üzerine Etkileri: Fetal Programlama ve Epigenetik Mekanizmalar

Özet

Maternal beslenme birçok bulaşıcı olmayan kronik hastalığın gelişiminde belirleyici bir rol oynamaktadır. Gebelik boyunca maternal beslenme durumu programlanmada değişikliklere neden olup yetişkin dönem hastalıklarının gelişimine katkıda bulunabilir. Plasenta yetmezliği, glukokortikoidlere maruz kalma, beslenme yetersizlikleri ya da fazlalıkları ve stres gibi çeşitli perinatal sorunlar ile birlikte maternal intestinal mikrobiyom fetusun/yavrunun gelişimini değiştirerek kronik bulaşıcı olmayan hastalıkların oluşmasında yatkınlığa yol açabilir. Aynı zamanda gebelik sürecince yapılan beslenme müdahaleleri, programlama sürecinin tersine çevrilerek bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesini amaçlayan yeni stratejilerin oluşturabilmesi için çok değerlidir. Fetal gelişim sırasında gen ekspresyonu epigenetik mekanizmalardan etkilenebilir. Özellikle deoksiribonükleik asit metilasyonunda rol alan genlerin epigenetik modifikasyonları, histon modifikasyonları ve mikroRNA’lar hayatın sonraki dönemlerinde metabolik hastalıkların gelişimine katkıda bulunabilir. Bu derlemede epidemiyolojik çalışmalar ve hayvan modellerinden elde edilen veriler ışığında maternal beslenmenin fetal programlama üzerine etkilerinin altında yatan mekanizmalardan biri olan epigenetik mekanizmalar ele alınmıştır.