Adolesanlarda Kafein İçeren Yiyecek ve İçecek Tüketimi Üzerine Bir Araştırma

Özet

Amaç: Bu araştırmada adolesanların kafein içeren yiyecek ve içecek tüketiminin cinsiyet farklılıkları göz önünde bulundurularak detaylı bir şekilde sorgulanması ve kafeinin fizyolojik etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bireyler ve Yöntem: Çalışmaya Ankara ili Altındağ ilçesindeki iki okulda öğrenim gören yaşları 11 ile 19 arasındaki 840 öğrenci katılmıştır. Çalışma kapsamında, bireylerin kafein içeren yiyecek ve içecek tüketim durumları, araştırmacılar tarafından uyarlanan, kafein içeren besinlerden oluşan fotoğraflı besin tüketim sıklığı anketi ile sorgulanmıştır. Katılımcıların genel özellikleri ve kafein tüketimine dair alışkanlıkları bir soru kağıdı ile kaydedilmiştir. Ayrıca kafein içeren yiyecek ve içecek tüketimi sonrası görülen semptomlar bireylerin beyanlarına göre incelenmiştir. Bireylerin vücut ağırlıkları ve boy uzunlukları ölçülmüş ve yaşa göre BKİ z skor değerleri WHO Anthro plus 2007 programı yardımıyla hesaplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 16.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonucunda erkek öğrencilerin kolalı içecekler, enerji içecekleri, soğuk çay ve çikolatalı puding tüketimlerinin kız öğrencilerden önemli düzeyde daha fazla olduğu bulunmuştur (p<0.05).Ayrıca öğrencilerin kendi beyanlarına göre kafeinli yiyecek ve içecek tüketiminden sonra %44.5’inde uykusuzluk, %17.2’sinde sık idrara çıkma, %13.9’unda heyecan, %13.8’inde huzursuzluk ve %11.3’ünde baş ağrısı ortaya çıktığı saptanmıştır. Sonuç:Bu araştırmada bireyler, kafeinli yiyecek ve içecek tüketimine bağlı olarak geçmişte huzursuzluk, uykusuzluk, heyecan, sık idrara çıkma ve baş ağrısı yaşamış olduklarını bildirmiştir. Bu nedenle, adolesanlarda kafeinli yiyecek ve içecek tüketimi saptanmalı ve bireylerin bu besinlerin fazla miktarda tüketilmesi durumundaki olası metabolik ve fizyolojik değişiklikler konusunda bilgilendirilmeleri önemlidir.