Kronik Böbrek Yetmezliğinde Antioksidan Vitaminlerin İnflamasyon ve Oksidatif Stres Üzerine Etkisi

Özet

Kronik böbrek yetmezliği (KBY), inflamasyonun ve oksidatif stresin sıklıkla eşlik ettiği bir süreç olarak bilinmektedir. Kronik böbrek yetmezliği hastalarında artan oksidatif stres düzeyleri, azalmış antioksidan savunma ve ortaya çıkan kronik inflamasyon kardiyovasküler hastalıklar başta olmak üzere birçok sağlık sorunu için risk faktörü olabilmektedir. Bu nedenle hastalarda antioksidan tedavinin uygun kullanımı oldukça önem taşımaktadır. Antioksidan vitaminlerin sürece etkisi değerlendirildiğinde, KBY hastalarında retinol bağlayıcı protein katabolizmasındaki azalmalar nedeniyle serum A vitamini konsantrasyonlarının sıklıkla yüksek olduğu düşünülmektedir. Buna bağlı olarak KBY hastalarına ek A vitamini suplemantasyonu önerilmemektedir. Diğer bir antioksidan olan C vitamininin, prooksidan etki gösterebilme ve oksalat oluşumunu artırma riski nedeniyle bu hastalara yönelik öneri konusu tartışmalıdır. Ancak diyaliz tedavisi alan hastalar değerlendirilirken C vitamininde gözlenen önemli kayıplar ve diyet kısıtlılıkları nedeniyle alımdaki azalmalar dikkate alınmalıdır. Kronik böbrek yetmezliği hastalarında E vitamininin birçok olumlu etkisi bildirilmekle birlikte suplemantasyonun dozu, süresi ve uygulama yolu gibi farklılıklar nedeniyle net öneri vermek mümkün olmamaktadır. Bununla birlikte özellikle E vitamini kaplı diyaliz membran kullanımının oksidatif stresi azaltabileceği düşünülmektedir. Kronik böbrek yetmezliği hastalarında antioksidan vitamin desteğine yönelik çalışmaların devam etmesi gerekmekle birlikte, hastaların diyet antioksidan vitamin alımlarının iyi değerlendirilmesi oldukça önem taşımaktadır.