Kadınların Meme Kanseri Bilgisinin Beslenme Durumu ve Yaşam Biçimlerine Olan Etkisinin Risk Analizi ile İncelenmesi

Özet

Amaç: Dünyada ve ülkemizde kadınlarda görülen meme kanseri insidansı son yıllarda hızla artmaktadır. Özellikle artan obezite ve sedanter yaşam şekli bu konuda en önemli risk faktörü olarak görülmektedir. Çalışmanın amacı, hastanede çalışan kadınların meme kanseri konusundaki bilgi ve davranışlarının, beslenme durumları ve yaşam biçimlerine olan etkisinin risk analizi ile değerlendirilmesidir.

Bireyler ve Yöntem: Araştırmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi’nde destek hizmetlerinde çalışan, 160 kadın (20 yaş ve üzeri) çalışma kapsamına alınmış ve çalışma 155 kişi ile tamamlanmıştır. Kesitsel tipteki bu araştırmada, kadınların meme kanseri risk faktörleri, erken tanı ve tarama yöntemleri hakkındaki bilgi ve davranışları ile birlikte beslenme bilgi ve alışkanlıklarını ölçen bir anket formu uygulanmıştır. Ayrıca katılımcıların antropometrik ölçümleri ve vücut kompozisyonu ölçümleri biyoelektrik impedans analizi (BİA) ile alınmıştır. Kadınların meme kanseri risk analizi Cuzick Tyrer modeline göre değerlendirilmiştir.

Bulgular: Araştırmaya katılan 155 kadının %81.4’ünün, meme kanseri erken tanı ve tarama yöntemleri konusunda yeterli bilgiye sahip olduğu bulunmuştur. Kadınlar arasında erken tarama yöntemlerinden en sık başvurulan yöntemin ‘kendi kendine muayene’ yöntemi olduğu (%47.7), bunu sırasıyla klinik meme muayenesi (%30.3) ve mamografinin (%31.0) takip ettiği saptanmıştır. Bununla birlikte katılımcıların çoğunun (%60.2) bu yöntemlerden hiçbirini uygulamadığı görülmüştür. Kadınların %63.9’unda beden kütle indeksinin (BKİ) 25 kg/m2< olduğu ve BKİ>25 kg/m2 olan kadınlarda vücut yağ yüzdesinin %39.06±7.29 olduğu bulunmuştur. Kadınların %67.1’inin egzersiz yapma alışkanlığının olmadığı saptanmıştır. Cuzick-Tyrer modeline göre yaşam boyu meme kanseri riski yüksek olanların sıklığı %34.2 olarak bulunmuştur. Her gün zeytinyağı ve meyve sebze tüketenlerin sıklığı sırasıyla %98.7 ve %95.5 olarak saptanmıştır.

Sonuç: Kadınların çoğu meme kanserinde erken tanı ve tarama yöntemlerinin önemi konusunda bilgi sahibi olsa da, davranışa yansıtmada halen yetersizlik olduğu görülmektedir. Yaşam boyu tarama testlerinin uygulanması, obezitenin önlenmesi, fiziksel aktivitenin artırılması, riski azaltan besinlerin seçimi, sigara ve alkol gibi risk faktörlerinin azaltılması temel önlemlerdir.