Hemodiyaliz Hastalarının Demografik Özelliklerine Göre Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemodiyaliz hastalarının beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi ve sosyo-demografik özellikleri ile beslenme durumları arasındaki ilişkinin irdelenmesidir.

Bireyler ve Yöntem: Çalışma 23-85 yaş arasında 128 (71 kadın, %55.5) hemodiyaliz hastası üzerinde yürütülmüştür. Hastaların demografik özellikleri ve beslenme alışkanlıkları anketle belirlenmiştir. Antropometrik ölçümleri araştırmacı tarafından alınmış ve biyokimyasal parametreler hasta dosyasından elde edilmiştir. Subjektif Global Değerlendirme (SGD), Nutrisyonel Risk Taraması-2002 (NRS-2002) ve Malnütrisyon Inflamasyon Skoru (MİS) kullanılarak malnütrisyon durumu saptanmıştır.

Bulgular: SGD’ye göre hastaların %8.6’sı ağır, %15.6’sı ise hafif-orta derecede malnütrisyonlu iken, NRS-2002’ye göre hastaların %21.9’unun beslenme riskine sahip olduğu belirlenmiştir. Malnütrisyon inflamasyon skoruna göre (MİS) kadın ve erkek hastaların MİS ortanca değeri sırasıyla 6 ve 5 puan olarak bulunmuştur (p>0.05). NRS-2002’ye göre malnütrisyon riski olan hastaların %64.2’si ilkokul ve altı eğitim düzeyine sahiptir. SGD’ye göre ise hafif-orta derece malnütrisyonlu olan hastaların %50’sinin ilkokul ve altı eğitim düzeyine sahip olduğu, ağır derece malnütrisyonlu olan hastaların %45.5’inin okur yazar olmadığı, %36.4’ünün ilkokul mezunu olduğu saptanmıştır. Hastaların eğitim düzeylerine göre malnütrisyon durumunun istatistiksel olarak farklı olduğu bulunmuştur (p<0.05). MİS puanları ile yaş, eğitim ve gelir düzeyleri arasında ilişki saptanmamıştır (p>0.05).

Sonuç: Hemodiyaliz hastalarının büyük bir çoğunluğunun eğitim ve gelir düzeyi düşüktür. Eğitim düzeyi düşük hastalarda malnütrisyon riski ve varlığı daha yüksektir. Hastalarda malnütrisyon riskinin belirlenmesinde ve yapılacak beslenme müdahalelerinde hastaların sosyo-demografik özelliklerinin de dikkate alınmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.