Otizmin Tedavisinde Güncel Beslenme Tedavisi Yaklaşımları
Anahtar Kelimeler:
Otizm, beslenme, besin ögesi yetersizlikleriÖzet
Otizm, tekrarlayıcı ve sınırlayıcı davranışların yanı sıra, sosyal etkileşim ve iletişimdeki bozulmaları içeren, yaşam boyu süren nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizmin tedavisinde kanıta dayalı pratikler, kapsamlı tedavi modelleri, tamamlayıcı ve alternatif tıp (özel beslenme programları, vitamin-mineral takviyeleri vb.) ve psikoterapik ilaçlar gibi farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Otizmli çocuklarda belirtilerin farklı şiddette görülmesi, eşlik eden hastalıkların farklılığı ve otizmin nedeninin de tam olarak bilinememesinden dolayı belli bir beslenme tedavisi yaklaşımı bulunmamaktadır. Sıklıkla görülen besin seçiciliği, yeme davranış bozukluğu ve gastrointestinal sorunlar nedeniyle otizmli çocuklarda genellikle bazı besin ögelerinin yetersizlikleri ve bu yetersizliklere bağlı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Beslenme tedavisinin hedefleri genellikle yetersizliği görülebilecek besin ögelerinin yerine konulması ve eşlik eden hastalıkların tedavisine yönelik olmaktadır. Uygulanan beslenme tedavisi yaklaşımları otizmli çocuklarda aynı etkiyi göstermediği için beslenme tedavisi, her çocuk için bireysel olarak değerlendirilmeli ve çocuğa özel beslenme planı ve stratejisi geliştirilmelidir. Besin ögesi yetersizlikleri, eşlik eden hastalıklar ve çocuğun besinlere olan yaklaşımı incelenerek çocuğa uygun beslenme stratejileri ve uygulamaları ile yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanmalıdır. Bu derleme yazının amacı, otizm ve beslenme arasındaki ilişkiyi belirlemek ve otizmli çocuklarda uygulanan beslenme tedavi yaklaşımlarının ne derece etkili olduğunu güncel literatüre dayanarak incelemektir.